Król Edyp

[boris]

Sztuka Sofoklesa ma chyba głębsze przesłanie niż to jakiego dopatrzył się w niej Freud. O ludzkim zachowaniu. Kundera np porównuje do Edypa komunistów, którzy tłumaczyli się, że o wielu sprawach nie wiedzieli:

Spór sprowadzał się do jednego problemu: naprawdę nie wiedzieli? Czy tylko udają, że niewiedzieli?
Tomasz śledził ten spór (śledził go cały dziesięciomilionowy czeski naród) i mówił sobie, że wsród komunistów znajdowali się z pewnością ludzie, którzy nie byli tak całkiem nieświadomi (musieli coś przecież wiedzieć o potwornych rzeczach, które działy się i nie przestały się dziać w porewolucyjnej Rosji). Ale jest prawdopodobne, że większość spośród nich naprawdę o niczym nie wiedziała.
I powiedzial sobie, że podstawowy problem nie polega na tym, czy wiedzieli, ale na tym czy człowiek jest niewinny dlatego, że nie wie. Czy głupiec na tronie jest zwolniony od wszelkiej odpowiedzialności tylko dlatego, że jest głupcem?

Nieznośna lekkość bytu s 129

Pojawia się też pytanie czy zawsze nie wiemy bo po prostu nie wiemy, czy też może jest tak, że nie wiemy bo nie chcemy wiedzieć?

[Nefka]

Ludzie mają tendencję do wypierania nieprzyjemnych faktów ze świadomości i przenoszenia ich do poziomu niższego.

[boris]

Przyznam, że używasz obcej mi terminologii ale domyślam się o co chodzi W książce o Kapuścińskim autor zastanawia się jak Kapuściński mógł być przychylny socjalistycznej władzy, skoro miał doświadczenia z sowietami z kresów i powinien nie mieć złudzeń co do charakteru tego systemu:

Pamięć ludzka jest selektywna, wyrzuca rzeczy które bolą, zachowuje te, które ułatwiają życie. Rodzina Kapuścińskiego pochodzila ze wschodniej Polski, gdzie "wiedziało się" kim są sowieci, co robili po 17 września 1939 roku. Kapuścińscy uciekli do Generalnej Guberni przed radzieckimi wywózkami na wschód - jakżesz Rysiek mógł nie wiedzieć,czym jest tamten system? Wiedział wszystko. ALe - jak mawiał towarzysz Gomułka "człowiek wie tyle, ile chce wiedzieć".

Z książki Kapuściński Nonfiction.

[boris]

Wydaje mi się, że za wcześnie skończyłem cytowanie Kundery, teraz poprawiam swój błąd

Wtedy właśnie Tomasz przypomniał sobie historię Edypa: Edyp nie wiedział, że śpi z własną matką, ale pomimo to, kiedy zrozumiał, o co chodzi, nie czuł się wcale niewinny. Nie mógł znieść widoku nieszczęścia jakie spowodował przez swoją nieświadomość, wykłuł sobie oczy, ślepy opuścił Teby. Tomasz słyszał krzyk komunistów, którzy bronili swej czystości wewnetrznej i mówił sobie: z winy waszej nieświadomości ten kraj utracił, być może na całe stulecia, wolność a wy krzyczycie, że czujecie się niewinni? Jak możecie w ogóle na to patrzeć? Jak możecie nie być przerażeni? Czy wy w ogóle widzicie? Gdybyście mieli oczy, musielibyście je sobie wykłuć i opuścić Teby.

Nieznośna lekkość bytu s 130

[Nefka]

W przykładzie Edypa występuje hamartia (wina tragiczna). Bohater jest nieświadomy swoich niewłaściwych czynów. Kiedy Edyp poznał prawdę, poniósł konsekwencje, a tego chyba (odwagi) zabrakło komunistom. Łatwiej jest krzyczeć, że jest się niewinnym, trudniej się przyznać do mylnej oceny sytuacji. To wymaga powiedzenia sobie, że nie jest się idealnym. A tego ludzie nie lubią. Ważnym symbolem są oczy. Oznaczają dojście do prawdy. Tylko czemu Edyp się oślepił? Czyżby prawda była zbyt bolesna? A może mają być właśnie symbolem wcześniejszego niewidzenia?

[zbyszek]

... naprawdę nie wiedzieli? Czy tylko udają, że niewiedzieli ?

Bali się. Było czego się bać, jednak oni sami leźli do władzy. Strach pomaga w niewiedzy i niewidzeniu.

[boris]

Strach to chyba nie wszystko, zwłaszcza u tych co garnęli się do władzy. Ogólnie to przychyliłbym sie do stwierdzenia, że człowiek ma tendencje do niedostrzegania tego co mu niewygodne Freud mówi o spychaniu takich niewygodnych informacji w nieświadomość, Sartre stworzył znacznie bardziej interesujące pojęcie "złej wiary". Tu jakaś pani pisze o tym fenomenie http://izabella-herbu-trzaska.bloog.pl/ ... caid=6c022